VERBREED JE HORIZON

Taalcursussen, bijlessen, privélessen en workshops voor particulieren en bedrijven.

Blog

À la, a la... tralala

Laatst had mijn wederhelft gekookt: een geïmproviseerde nasi met veel groenten, met stukjes roerei, wat ketjap - en dat alles roergebakken. Hij was heerlijk, die nasi à la manlief.

Mooi. Fijn. Zou je zeggen. Nee, waar gingen we het over hebben? Over de uitdrukking "à la", die toch eigenlijk best apart is. We begrijpen hem allemaal: de constructie staat regelmatig op menukaarten of we gebruiken de woorden zelf ("Jongens, we eten vanavond spaghetti à la mama !"); kortom, op de wijze van iemand, liefst met toenaam.

Mijn talenhartje heeft er echter moeite mee: de spelling wisselt nog weleens (a la, à la, ala...) en als de term uit het Frans zou komen - de woorden klinken Frans, toch? - dan klopt het gebruik in het Nederlands lang niet altijd.

Neem nou de zinsnede van hierboven: "...die nasi à la manlief". Het Franse (lid)woord 'la' is vrouwelijk; kijk bijvoorbeeld naar 'la maison' (het huis) en 'la fille' (het meisje). De constructie met het vrouwelijke "à la" en mijn, nou ja... bepaald mannelijke wederhelft E. is grammaticaal incorrect.

[Volg een van mijn lessen om te weten, hoe je à + lidwoorden dan wel correct gebruikt (!) Verbreed je Horizon ]

Op een dag kort na ons nasi-diner sprak E. met een collega over zijn culinaire escapades. Ook de gewraakte uitdrukking kwam ter sprake. Die collega dacht dat de uitdrukking uit het Italiaans kwam. Interessant. Op de menukaart bij de Italiaan komen we ze inderdaad vaak tegen: de pasta al pesto , de pizza alla Mozzarella etc.

Maar dan is het spellingsvraagstuk nog niet opgelost: in het Nederlands schrijven we tenslotte "à la" - met of zonder accent grave . Ach, de verbastering van leenwoorden, zullen we maar zeggen.

In Frankrijk gebruiken ze de uitdrukking trouwens zelden op de hierboven omschreven manier. Daar staat bijvoorbeeld wel op het menu: "Poulet à la normande". Op Normandische wijze, dus. En ja, 'normande' is vrouwelijk.

Wij Nederlanders willen, denk ik, gewoon heel graag onze naam verbinden aan onze maaksels. Doen ze in Frankrijk ook wel, hoor. Maar dan zeggen ze: "Voilà! Une pizza à ma façon !". Pizza op mijn manier. En niet anders.